توصیه هایی برای مصرف انسولین

افراد مبتلایان یه دیابت که انسولین تزریق می کنند با مراقت افت قند خون باشند و در تزریق انسولین دقت داشته باشند، بخصوص بیماران دیابتی که عارضه ی چشمی دارند. حتماً باید پس از تزریق، غذا بخورید و آن را مثلا به یک ساعت بعد موکول نکنند، چون باعث افت قند خون می شود و خطرناک خواهد بود. گاهی زندگی بیماران دیابتی نظم چندانی ندارد، مثلا بیمار قرار است با هر وعده ی غذایی انسولین تزریق کند، ولی آنقدر دیر از خواب بیدار می شود که ظهر و هنگام صرف وعده ی ناهار است. در این صورت نباید وعده صبح وظهر را یکجا تزریق کنند، بلکه باید قندخونش را اندازه بگیرد و اگر در حد قابل قبول بود، فقط دوز ظهر را تزریق کند.

انواع انسولین

انواع انسولین موجود در بازار عبارتند از:

الف-انسولین های انسانی

ب-انسولین های آنالوگ

الف-انسولین های انسانی شامل:

انسولین کریستال(که شفاف است)

انسولین ان پی اچ(شیری رنگ می باشد)

به انسولین کریستال انسولین کوتاه اثر و به انسولین ان پی اچ انسولین طولانی اثر نیز می گویند. اطلاعات موجود در جدول زیر می تواند به آشنایی با انواع انسولین و نحوه ی اثر آن ها به شما کمک کند. پزشک معالج یا پرستار به شما در انتخاب انسولینی که برای شما مناسب است کمک می کنند.

شرایط نگهداری از شیشه انسولین

-به تاریخ انقضای مصرف انسولین توجه کنید. شیشه های انسولین را داخل یخچال نگهداری کنید. گاهی اوقات تزریق انسولین سرد می تواند دردناک باشد. دمای انسولین تزریقی باید مشابه دمای اتاق باشد. قبل از تزریق شیشه انسولین را به مدت 30 دقیقه خارج از یخچال نگهداری کنید. توجه کنید که شیشه های که خارج از یخچال نگهداری می شوند بعد از 30 روز قدرت اثرشان کم می گردد. طی مسافرت بهتر است انسولین را در کیف دستی خود حمل کنید نه در چمدانی که به قسمت بار می سپارید. این نکته به ویژه در مسافرت با هواپیما اهمیت دارد؛ زیرا که در ارتقاع بالا ممکن است انسولین در قسمت بار هواپیما یخ بزند.

-از قرار دادن انسولین در برابر حرارت زیاد مانند پشت شیشه عقب اتوموبیل یا کنار آفتابگیر خودداری کنید. انسولین در اثر یخ زدن صدمه می بیند، به همین علت نباید انسولین در قسمت جایخی یخچال قرار داده شود.

-انسولین NPH هنگام مصرف به آرامی بین دو کف دست بغلتانید، هنگام مصرف محتوای شیشه باید یک دست و شیری رنگ باشد در غیر این صورت قابل استفاده نخواهد بود.

-انسولین رگولار(کریستال) بی رنگ است. محتوای شیشه باید شفاف و یک دست باشد در صورت کدر بودن قدرت اثر خود را از دست داده است.

-درصورت یخ زدگی، رسوب در ته شیشه یا وجود ذرات معلق غیر قابل استفاده می باشد.

-قبل از استفاده از انسولین و تزریق ان باید قند خون خود را به وسیله دستگاه قند خون  چک کنید و حتما  دستهای خود را کاملا بشویید.

-محل های تزریق انسولین شامل شکم، بازو و ران می باشد. جذب انسولین در شکم سریعتر از بازو و در بازوها سریع تر از ران است. ورزش سرعت جذب انسولین را از نواحی تزریق افزایش می دهد.

-زاویه تزریق در افراد چاق و لاغر متفاوت است در افراد چاق تزریق با زاویه 90 درجه ولی در افراد لاغر تزریق در زاویه 45 درجه انجام می شود.

-انسولین ان پی اچ و رگولار را 30 تا 20 دقیقه  قبل از غذا تزریق کنید. محل تزریق را مرتباً عوض کنید. فاصله هر تزریق با تزریق بعدی حدود 5/1 تا 1سانتی متر باشد.

-سعی کنید همواره انسولین را در یک ساعت مشخص از شبانه روز تزریق نمایید.

اگر پیش از تزریق از الکل استفاده می کنید(مالیدن الکل در محل تزریق در صورت تمیز بودن ضرورت ندارد)، باید صبر کنید الکل از سطح پوست تبخیر شود سپس تزریق را انجام دهید.

وسایل تزریق انسولین

وسایل تزریق، ابزاری هستند که برای ورود انسولین به بدن استفاده می شوند. یکی از روش هایی که برای تزریق انسولین استفاده می شود قلم انسولین است. از آن جهت نام این وسیله را قلم گذاشته اند که شبیه قلم(خود نویس) است. هم اکنون مدل های مختلفی از قلم در بازار وجود دارد، پس مهم است که طرز کار با آن را یاد بگیرید و قبل از استفاده، به دقت دستور العمل قلم را بخوانید. تنظیم مقدار انسولین تزریقی در قلم های انسولین را به سادگی و با خرید دستگاه قند خون امپرور و بصورت تست قند خون قبل از تزریق و  برای اندازی گیری دقیق مقدار تزریق می توان  انجام داد .

انواع قلم انسولین

1-یکبار مصرف بعد از مصرف باید قلم را دور انداخت

2-قابل تعویض که می توان از شیشه های جایگزین استفاده کرد

برای استفاده از قلم انسولین به این ترتیب عمل کنید:

-سر سوزن را روی قلم بگذارید

-در صورت لزوم پیستون قلم را فشار دهید تا هوای اضافی آن خارج شود. پیچ تنظیم انتهای قلم را بپیچانید تا میزان واحد انسولینی که باید تزریق شود، معین شود.

-سوزن را روی پوست بگذارید.

-دکمه انتهای قلم را فشار دهید تا انسولین به زیر پوست تزریق شود. تا پنج بشمارید.

-قلم را از روی پوست بردارید.

سایر مزایای قلم انسولین:

-تزریق راحت تر و آسان تر انسولین نسبت به روش سنتی با سرنگ و بطری انسولین.

-تعیین دقیق تر دوزهای دارو.

-کاربرد آسان تر برای آن گروه از مبتلایان به دیابت که دچار اختلال دید یا اختلال مهارت های ضعیف حرکتی هستند.

-درد کمتر هنگام تزریق.

-می توان بدون متوجه شدن دیگران انسولین را تزریق کرد.

قلم های انسولین عیب هایی هم دارد:

-درجه بندی قلم های انسولین بر خلاف سرنگ های سنتی، محدود به یک واحد و نیم واحد انسولین می شود.

-همچنین نمی توان دو نوع مختلف انسولین را با یک قلم تزریق کرد.

-مسئله قیمت و پوشش بیمه را هم باید در نظر داشت

سرنگ انسولین

سرنگ انسولین یک سرنگ مخصوص است که از سرنگ های معمولی، کوچک تر است و برای کشیدن انسولین از ویال های مخصوص استفاده می شود. این سرنگ ها، ظاهر متمایزی دارد که نشان دهنده ی درجه بندی مشخص برای واحد های معین انسولین است. سرنگ های تزریقی انسولین دارای سه اندازه مختلف است. اندازه سرنگ ها: 30، 50 و 100 واحدی است. خطوط ثبت شده بر روی بدنه سرنگ انسولین بر حسب واحد می باشد. تصویر مقابل اجزای یک سرنگ انسولین را نشان می دهد.

هنگام استفاده از سرنگ های انسولین نکات زیر را به خاطر بسپارید:

-جهت تزریق انسولین فقط از سرنگ های مخصوص تزریق انسولین استفاده کنید.

-هر سرنگ را می توان تا 20 مرتبه استفاده نمود. استفاده مجدد از سرنگ را تا زمانی می توان ادامه داد که سر سوزن کُند نشده باشد. با این وجود قبل از تصمیم به استفاده مجدد از سرنگ انسولین با پزشک معالج خود مشورت کنید.

-اگر دارای زخم باز در بدن هستید یا به بیماری عفونی مبتلا شده اید هرگز از سرنگ انسولین دوباره استفاده نکنید.

-هر سرنگ در صورت استفاده مجدد، باید برای همان شخص استفاده شود و استفاده سرنگ یک فرد برای فرد دیگر ممنوع می باشد، زیرا خطر انتفال عفونت های ویروسی قابل انتقال را افزایش می دهد.

-سعی کنید سر صورت سرنگ را تمیز نگه دارید.

-از برخورد یا تماس سر سرنگ انسولین با هرچیزی غیر از پوست تمیز جلوگیری کنید.

-برای استفاده مجدد از هر سرنگ چند بار پیستون را با فشار عقب و جلو ببرید تا انسولینی که در سر سوزن می ماند، ( حدود5 واحد)خارج گردد. سپس اقدام به کشیدن مجدد انسولین کنید.

روش های مختلف برای تزریق انسولین کدامند؟

انسولین باید زیر پوست تزریق گردد. انسولین در جایی که بافت زیر پوستی نامیده می شود، تزریق می گردد. چندین روش انسولین برای تزریق انسولین به صورت زیر پوستی وجود دارد:

تزرق زیر پوستی:

تزریق زیر پوستی با استفاده از سوزن (نیدل)و سرنگ عمومی ترین ورش دریافت انسولین است. تکنیک تزریق بسیار مهم است، اما با کمی تمرین اکثر افراد می توانند، روش تزریق انسولین را به خود یا بچه های خردسال  بیاموزند. تزریق معمولا با پنبه آغشته به الکل در محل تزریق و جمع کردن پوست ناحیه تزریق به وسیله دو انگشت و داخل کردن نیدل به داخل پوست و فشار دادن و فروبردن انتهای سرنگ صورت می گیرد.

مراحل تزریق انسولین

-شستن دست ها قبل از هر مرحله تزریق

-در مصرف انسولین NPHشیشه را به آرامی بین دو کف دست بغلطانید.

-سر پلاستیکی شیشه انسولین را با پنبه الکلی تمیز کنید.

-به میزان انسولین مورد نیاز هوا وارد شیشه کنید.

-شیشه را برگردانده و میزان انسولین لازم را وارد سرنگ کنید.

-در تزریق مخلوط (دو نوع انسولین) ابتدا کریستال، سپس NPHرا وارد سرنگ کنید و 15-5 دقیقه بعد تزریق کنید.

-حباب اضافی سرنگ را پس از کشیدن دارو و با زدن چند ضربه به بدنه سرنگ و فشار به پیستون خارج کنید.

-زاویه تزریق در افراد چاق و لاغر متفاوت است. در افراد چاق در ناحیه قدامی ران ها و بازوها، ابتدا باید پوست کشیده شود و با زاویه 90 درجه سر سوزن را وارد کرد. اما در افراد لاغر در بازوها 45 درجه است.

-اگر بعد از تزریق محل دردناک شده یا مایع از آن خارج می شود محل تزریق را به مدت چند ثانیه فشار دهید.

در علم پزشکی همانطور که مصرف یک دارو میتواند از آسیب های جبران ناپذیر جلوگیری کند ، اشتباه یا زیاد مصرف کردن دارو نیز میتواند آسیب زننده حتی شاید بدتر از آسیب مصرف نکردن آن باشد . در مصرف هرگونه دارو باید اصولی را رعایت کرد و دانش و علمی در جهت مصرف آن داشت چرا که ممکن است آن دارو با یک مواد خوراکی یا یک داروی دیگر در تداخل باشد یا اصلا با بدن شما و بیماری زمینه ای دیگری که دارید ناسازگار باشد و مصرف آن باعث بروز آسیب های دیگر شود . پس در هنگام استفاده از دارو ها مخصوصا انسولین باید کاملا متوجه آن باشید که چه اشتباهاتی ممکن است زیان بار باشد برای شما . با خواندن این مقاله قطعا با خیلی از موارد آشنا شدید . امیدواریم همیشه در سلامتی کامل زندگی کنید ..