دیابت یک بیماری مزمن پیش رونده است که خیلی از مبتلایان به آن ممکن است تا زمان ظهور عوارض آن، از بیماری خود مطلع نباشند. همواره این سوال وجود دارد که راه های درمان دیابت چیست؟ در کشور ما تقریبا 5 میلیون نفر به این بیماری مبتلا هستند. بیماری دیابت یعنی، بدن شخص نتواند انسولین کافی تولید کند و یا نتواند از انسولین تولید شده استفاده کند به همین دلیل اکثر پزشکان پیشنهاد می کنند که به صورت دوره ای سطح قند خون را با دستگاه تست قند خون بررسی کنن در مطلبی که پیش روی شماست قصد داریم به معرفی بیماری دیابت و راه های کنترل آن اشاره کنیم.
انسولین چیست؟
انسولین به هورمونی می گویند که توسط لوزه المعده یا همان پانکراس ترشح می شود. وظیفه انسولین این است که قند را از خون به سلول های بدن برساند تا بدن از آن برای انرژی مورد نیاز خود استفاده کند. وقتی کسی به دیابت مبتلا می شود، انسولین او کم است، یا این که نمی تواند تاثیرگذاری لازم را داشته باشد و در نتیجه سلول ها قند مورد نیاز خود را از خون دریافت نمی کنند. با ادامه دار شدن این روند، قند داخل خون بالا می رود و به اعضای بدن آسیب وارد می شود. اگر به صورت دوره قند خون خود را با دستگاه تست می کنید برای حفظ دستور های بهداشتی بهتر است که به صورت دوره ای سوزن لنست دستگاه رو تعویض کنید.
انواع دیابت
بر اساس آخرین یافته ها دیابت به دو نوع کلی تقسیم می شود:
دیابت نوع یک
دلایل بوجود آورنده دیابت نوع یک یا دیابت وابسته به انسولین، که برخی ژنتیکی و برخی محیطی هستند هنوز به طور کامل شناسایی نشدند. دیابت نوع اول یعنی انسولین در بدن تولید نمی شود. افراد ممکن است با هر سن و جنسیتی به این بیماری مبتلا شوند اما دیابت نوع اول بیشتر در میان نوجوانان شایع است. اگر متوجه شدید که کودک شما به این نوع دیابت مبتلا شده است بهتر است به صورت دوره ای قند خون او را اندازه گیری کنید. در نظر داشته باشید که با خرید نوار قند خون با کیفیت می توانید به صورت دقیق تر میزان قند خون را تشخیص دهد.
دیابت نوع دو
دیابت نوع دوم که نام دیگر آن دیابت غیر وابسته به انسولین است، شایع ترین نوع دیابت است، این دیابت زمانی رخ می دهد که سلول های بدن نسبت به انسولین مقاومت نشان دهند، یعنی انسولین در بدن تولید می شود ولی نمی تواند کار خود را انجام دهد. این نوع دیابت در بزرگسالان شایع تر است و دلایل آن عمدتا چاقی، کم تحرکی و تغذیه نامناسب است.برای حل این مشکل میتواند از محصولات بدون قند استفاده کنید.
دیابت بیمزه
این نوع دیابت مادرزادی بوده و از علائم آن تشنگی فراوان و ادرار رقیق است. برای این نوع از دیابت نیز درمانی وجود ندارد و برای تشخیص آن باید به متخصص غدد مراجعه کنید. به دلیل اینکه این بیماری بدون علامت است پیشنهاد میشود با تهیه دستگاه تست قندخون داکتر همواره در منزل سطح قندخون خود را کنترل کنید.
دیابت بارداری
گاهی ممکن است در زمان بارداری، در خانم ها دیابت بوجود بیاید که به آن دیابت بارداری گفته می شود، در این نوع دیابت خانم باردار، بدون سابقه قبلی با افزایش قند خون مواجه می شود. معمولا پس از زایمان، علائم این نوع دیابت از بین خواهد رفت، اما این زنان در اینده ممکن است به دیابت نوع دو مبتلا شوند. خانم های باردار باید در این دوران تحت نظر پزشک باشند و میزان قند خون خود را نیز حتما اندازه بگیرند. اندازه گیری قند خون با دستگاه قند خون می تواند به خانم های باردار کمک کند.
پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت یعنی این که قند موجود در خون فرد از حد طبیعی بالاتر باشد اما به حدی نباشد که آن را دیابت بنامند. پیش دیابت اگرچه بشدت شایع است اما قابل برگشت هم هست و با کاهش وزن، ورزش مداوم، تغذیه سالم و کنترل استرس می توان از تبدیل آن به دیابت جلوگیری کرد.
علائم دیابت چیست؟
تشخیص قطعی دیابت، تنها می تواند به وسیله پزشک صورت بگیرد اما علائمی هستند که در صورت مشاهده آن ها بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا ازمایش های لازم را برای شما تجویز کند. نوشیدن زیاد مایعات و تشنگی بیش از حد، پرخوری، تکرر ادرار، خستگی بیش از حد، مشکلات بینایی، کاهش وزن و بهبود نیافتن زخم ها از جمله این علائم هستند. احتمال ابتلا به دیابت در برخی از افراد بیشتر از دیگران است. افراد کم تحرک، کسانی که سابقه دیابت را در یکی از بستگان درجه یک دارند، خانم هایی که سابقه دیابت بارداری دارند، خانم هایی که نوزاد با وزن بالا به دنیا آورده اند، افرادی که به خاطر فشار خون بالا تحت درمان هستند، کسانی که چاقی شدید دارند، کسانی که چربی خون بالا دارند و همچنین کسانی که سابقه بیماری های قلبی عروقی دارند از جمله افرادی هستند که احتمال ابتلا به دیابت در آن ها بیش از دیگران است. این افراد باید بیشتر از سایران مراقب خود باشند و به صورت دوره ای آزمایش های چکاپ را انجام دهند. ناگفته نمایند که تست قند خون با، دستگاه قند خون کلورچک هم می تواند به شما در تشخیص دیابت کمک کند.
برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید مقاله چگونه دیابت را تشخیص دهیم را مطالعه کنید.
راه های درمان دیابت
دیابت یک بیماری مزمن و پیش رونده است و یک درمان کامل و قطعی هنوز برای آن کشف نشده است. اما راه هایی هست که با استفاده از آن ها با تجویز و مشورت پزشک می توان بیماری را کنترل کرد. آنچه در ادامه خواهیم گفت اطلاعاتی کلی درباره درمان و کنترل دیابت است و سعی کنید بدون تجویز پزشک دست به مصرف هیچ دارویی به صورت سرخود نزنید.
برای کنترل دیابت نوع اول، انسولین به صورت تزریقی استفاده می شود. در دیابت نوع دو علاوه بر انسولین، دارو های دیگری به شکل تزریقی و خوراکی نیز مصرف می شوند. این دارو ها در بدن مکانیسم هایی را ایجاد می کنند که موجب کاهش قند خون می شوند. پزشکان به بیمارانی که انسولین تزریق می کنند توصیه می کنند که بعد از هر بار استفاده از سرنگ انسولین آن را تعویض کنند. یکی از این مکانیسم ها، تحریک لوزالمعده برای تولید و آزادسازی بیشتر انسولین است. یکی دیگر از این مکانیسم ها، مهار تولید و آزاسازی گلوکز توسط کبد است. همچنین برخی داروها، آنزیم های معده را که برای تجزیه کربوهیدرات در معده وجود دارند مهار می کنند. بهبودی حساسیت سلول های بدن، مهار بازجذب گلوکز در کلیه ها و تنظیم سرعت عبور مواد غذایی از معده دیگر مکانیسم هایی هستند که برای کاهش قند خون توسط داروها ایجاد می شوند. متفومورمین، سیتاگلیپتین و امپاگلیفلوزین، داروهایی هستند که این مکانیسم ها را به وجود می آورند.
کنترل دیابت با رژیم غذایی
این که بگوییم یک رژیم غذایی ثابت برای دیابتی ها وجود دارد اشتباه است، اما تغذیه بیماران دیابتی نقش مهمی در سلامتی آن ها دارد. غلات پاک شده مانند برنج سفید، آرد سفید، نان سفید و سیب زمینی سرخ شده، مواد خوراکی نشاسته داری هستند که باعث بالا رفتن قند خون در بدن می شوند. سبزیجاتی که با مقدار زیادی نمک کنسرو شده اند یا سبزیجاتی که با مقدار زیادی کره، پنیر و سس پخته شده اند نیز می توانند باعث بالا رفتن قند خون شوند. افرادی که دچار بیماری قند خون می شوند باید از نظر تغذیه بسیار محتاط تر عمل کنند. این افراد بهتری است که قبل و بعد از هر وعده غذایی میزان قند خون خود را با دستگاه قند خون اندازه گیری کنند. میوه های کمپوت شده به همراه شکر، انواع پاستیل ها، میوه های خشک شده، مربا و ژله و انواع آبمیوه ها نیز باید با احتیاط توسط افراد دیابتی مصرف شوند چرا که می توانند قند خون را به شدت بالا ببرند.
از طرفی، غلات کامل مثل جو دوسر، کینوآ و برنج سبوس دار، سیب زمینی شیرین کبابی و غذاهای بدون شکری که با غلات کامل تهیه می شوند برای بیماران دیابتی مفید هستند. در میان سبزیجات، سبزیجات تازه مثل اسفناج، کلم پیچ، سبزیجات منجمد بخارپز و سبزیجات کنسرو شده کم نمک برای این بیماران مفیدند. پروتئین های گیاهی مثل حبوبات، خشکبار خام و توفو، غذاهای دریایی و گوشت مرغ نیز پروتئین های مفید برای این بیماران هستند. سعی کردیم به بررسی بیماری دیابت و راه های درمان آن بپردازیم. به یاد داشته باشید که به هیچ عنوان نباید بدون تجویز پزشک به مصرف خودسرانه دارو بپردازید. همچنین اگر علائمی دارید که شبیه به علائم دیابت هستند، قبل از آن که آزمایشات لازم را انجام دهید خود را مبتلا ندانید. قند خون خود را با دقت اندازه گیری کنید. اندازه گیری دقیق قند خون به نوار قند خون هم بستگی دارد. استفاده از نوار تست قند خون گالا دقت در اندازه گیری شما را بیشتر می کند. در صورتی که بعد از چند روز متوالی قند خون شما عادی نبود به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
کنترل دیابت با ورزش
به طور کلی میتوان گفت ورزش کردن یکی از عناصر مهم زندگی است که میتواند برای بهبود تقریبا همه انواع بیماریها مفید باشد. چند مورد از ورزشهای مناسب برای افراد دیابتی عبارتاند از:
پیادهروی: یکی ساده ترین تمرینات ورزشی که وسایل خاصی برای انجام آن نیاز نیست پیادهروی است. این فعالیت میتواند استرس را از شما دور کند و برای شروع کردن آن میتوانید از مسافتهای کوتاه استفاده کنید.
شناکردن: شنا فعالیتیست که به مفاصل فشار نمیآورد و روی عضلات بالا و پایین تنه کار میکند همچنین برخورد آب با بدن برای قلب میتواند مفید واقع شود.
یوگا: این ورزش نیز میتواند به عضلات شما کمک کند به علاوه اینکه به انعطاف بدن هم میافزاید. یوگا با کار کردن بر روی تنفس و تمرکز بر بدن استرس را کاهش داده و سطح قندخون را پایین نگه میدارد.
چند روش خانگی ساده برای کنترل و پیشگیری دیابت
در نظر داشته باشید که رژیم غذایی مناسب افراد دیابتی رژیمی فاقد مواد غذایی خوشمزه نیست بلکه اگر با برنامه و کنترل شده مصرف شوند مشکلی ایجاد نمی کنند. برای مثال پاپ کورن یک میان وعده خوشمزه است که اگر به صورت خانگی درست شود در بهترین حالت خود قرار می گیرد این میان وعده به دلیل کالری پایینی که دارد می تواند جایگزین سایر تنقلات شده و باعث کاهش وزن شود که این روند به دیابت نوع دو کمک شایانی می کند. به طور کلی دیابت به معنی پایان زندگی نیست و افراد بسیاری هستند که با این بیماری زندگی می کنند. کنترل این بیماری دست شما است و شما می توانید با این بیماری سالیان زیادی را با لذت زندگی کنید. تنها راه کنترل تغذیه، فعالیت و ورزش روزانه، اندازه گیری قند خون با دستگاه قند خون آوان از راه هایی هستند که می توانید قند خون خود را تحت کنترل خود بگیرید.
امیدواریم با مطالعه این مقاله مطالب مفیدی را کسب کرده باشید و به شما در کنترل بیماری تان کمک کند. به شما پیشنهاد می کنیم مقاله پیشگیری از دیابت با خوراکی ها را مطالعه کنید تا در مورد تاثیر الگویی غذایی در کنترل دیابت اطلاعات مفیدی کسب کنید.
خیلی عالی
با تشکر از توجه شما مخاطب عزیز خوشحالیم که مورد توجه شما قرار گرفته است
از چه سنی احتمال این بیماری وجود داره؟
با سلام خدمت شما کاربر عزیز، دیابت نوع 2 از 30 سالگی و دیابت نوع 1 از بدو تولد باید بررسی شوند
ممکنه دیابت مادر باردار به نوزاد منتقل بشه؟
با سلام خدمت شما کاربر عزیز، درصورتی که مادر قبل از بارداری مبتلا به دیابت نبوده و تحت نظارت متخصص باشد خیر امکانش وجود ندارد
درمان در کودکان به چه صورته؟
با سلام و تشکر از شما کاربر عزیز، در دیابت نوع 1 با تزریق انسولین، کنترل منظم قند خون، ورزش و تغذیه مناسب ولی در دیابت نوع 2 تزریق انسولین صورت نمیگیرد و معمولا با استفاده از قرصهایی که توسط پزشک تجویز میشود، ورزش و تغذیه مناسب درمان صورت میگیرد
شنا هم روی دیابت تاثیر داره؟
با سلام و تشکر از شما کاربر عزیز، بله شنا هم در صورتی که با پزشک مشورتهای لازم صورت گرفته باشد میتواند تاثیرات مثبتی بر دیابت داشته باشد
دیابت بی مزه درمانی داره؟
با سلام و سپاس از شما کاربر عزیز، این نوع دیابت مانند سایر دیابتها درماهن قطعی ندارد اما با همکاری پزشک میتوانید علائم آن را به حداقل برسانید
پیش دیابت چیه؟
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر محترم، به بالاتر بودن قند خون از حد سالم اما نه به اندازهای که دیابت محسوب شود پیش دیابت میگویند
یوگا برای دیابت میتونه مفید باشه؟
با سلام و عرض ادب خدمت شما کاربر عزیز، بله انجام تمرینات یوگا میتواند برای بهبود دیابت مفید باشد
ادرار رقیق میتونه از علائم دیابت بی مزه باشه؟
با سلام و عرص ادب خدمت شما کاربر عزیز، بله یکی از علائم دیبات بی مزه ادرار رقیق است
سلام آیا همه مبتلایان به دیابت باید انسولین تزریق کنند؟
با سلام خدمت شما، خیر در صورت کنترل نشدن بیماری و پیشرفت آن پزشک تجویز به استفاده از انسولین میکند. بهتر است برای کنترل میزان قندخون خود از دستگاه قندخون داکتر استفاده کنید.
سلام برای درمان دیابت دارو هم تجویز میشود؟
سلام خدمت شما بله در صورتی که با ورزش و تغذیه قندخون کاهش نباید دارو تجویز میشود.
سلام پیاده روی برای درمان این بیماری پیشنهاد میکنید؟
سلام خدمت شما، بله پیاده روی در درمان این بیماری مؤثر است.