نوروپاتی چیست و چند نوع دارد؟

نوروپاتی که در اصطلاح به آن نوروپای محیطی نیز گفته می شود شرایطی است که در آن فعالیت های عادی اعصاب در ارتباط با سیستم محیطی بدن دچار اشکال می شود. سیستم عصبی بدن شبکه های از اعصاب هستند که سیستم عصبی مرکزی بدن را به مابقی اعضا متصل می کند.

نوروپاتی اعصاب جمجمه ای

نوروپاتی دیابتی می تواند تمام 12 زوج اعصاب مغزی را گرفتار کند. این اعصاب مسئول دیدن، حرکات چشم ها، شنیدن و چشیدن است. در بیشتر وقت ها اعصاب مربوط به حرکات چشم ها گرفتار می شود. گرفتاری با حس درد در یک طرف صورت (در همان طرف صورت که قرار است نوروپاتی به وجود آید) شروع می شود. سپس اعصاب مربوط به حرکت چشم فلج می شود و فرد دچار دوبینی می شود. بیش تر این نوع نوروپاتی در حدود 2 تا 3 ماه از بین می رود.

نوروپاتی فشاری

نوروپاتی فشاری بیش تر سبب صدمه به یک عصب می شود. این نوع نروپاتی بسیار شایع است. در این نوع نوروپاتی، عصب به دو طریق صدمه می بیند: در صدمه نوع اول، تنه ی عصب هنگام عبور از یک کانال تنگ و یا عبور از روی استخوان تحت فشار قرار می گیرد و صدمه می بیند اعصاب بیماران دیابتی بسیار مستعد به این نوع نروپاتی است. نوع دوم صدمه، زمانی به وجود می آید که عروقی که مسئول تأمین مواد غذایی و اکسیژن به عصب است، صدمه ببیند. شایع ترین نوع نروپاتی فشاری سندرم تونل کارپال است. در این سندرم عصبی به نام عصب مدین در ناحیه ی جلوی دست تحت فشار قرار می گیرد و صدمه می بیند. علائم این نروپاتی عبارت است از: بی حسی، ورم و حس قلقلک در انگشتان دست ها که ممکن است با درد همراه باشد. این علائم بیش تر وقت ها هنگام رانندگی، بافندگی و یا در شب تشدید می شود. در این هنگام اگر دست های خود را اطراف آویزان کنید، علائم کاهش می یابد و یا از بین می رود. اگر علائم این بیماری شدید و آزار دهنده باشد؛ با عمل جراحی بهبودی کامل حاصل می شود.

نوروپاتی ران پا

این نوع نوروپاتی بیش تر در مبتلایان به دیابت نوع 2 به وجود می آید. این نروپاتی درد را در قسمت جلوی یکی از ران ها به وجود می آید، به دنبال آن ماهیچه ها ضعیف می شود و از حجم عضلات کاسته می شود. این نوع نروپاتی می تواند اعصاب مربوط به ساق پا ها را نیز گرفتار کند. در این حالت بیش تر ضعف و تحلیل عضلات ساق پا، در دو طرف به وجود می آید و معمولا با درد همراه نیست. علت این پدیده مشخص نیست اما ممکن است صدمه به عروق در ایجاد آن تأثیر گذار باشد.

رادیکولوپاتی پشتی و یا کمری

در این حالت نیز یک عصب گرفتار شده است. همانند نوروپاتی رانی است با این تفاوت که در این حالت، گرفتاری به صورت نیم دایره یا دایره است و به صورت نوار در یک طرف و یا دو طرف سینه و یا کمر دیده می شود. به افرادی که در گیر این بیماری شده اند پیشنهاد می شود که از کمر بند طبی استفاده کنند تا درد کمتری احساس کنند. بیشتر این نوع نوروپاتی در مبتلایان به دیابت نوع 2 دیده می شود. علائم این نروپاتی به مرور زمان از بین می رود.

مفصل شارکو

به مفصل شارکو، آرتروپاتی دیابتی نیز میگویند. در این اختلال به دنبال نوروپاتی، ساختمان مفصل تخریب می شود. مفصل شارکو بیشتر در مفاصل پا ها پدید می آید. در این حالت غالباً احساس پا ها به صورت کامل از بین رفته است. فرد بیمار درد را در پا ها حس نمی کند و از وضعیت قرار گرفتن پا های خود آگاهی ندارد. از این گذشته ماهیچه نیز به علت ضعف شدید به محافظت از مفاصل قادر نیست. مفاصل پا ها ناپایدار است و به ویژه هنگام راه رفتن وضعیت ناگوار تر می شود. کسانی مستعد مفصل شارکو هستند که قبلاً نوروپاتی شدید داشته باشند. این بیماران باید به علائمی مانند ورم، قرمزی و گرم شدن مفاصل خود توجه ویژه داشته باشند. استفاده از قوزک بند طبی و مراجعه سریع به پزشک جهت درمان می تواند از تخریب زیاد جلوگیری کند.

چگونگی پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت نروپاتی

موارد زیادی وجود دارد که باید برای پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت نروپاتی انجام دهید. قند خون و فشار خون خود را در محدوده ی توصیه شده حفظ کنید. رعایت رژیم غذایی انجام فعالیت فیزیکی و در صورت لزوم مصرف دارو ها در رسیدن به این مهم ضروری است. به دو روش زیر می توانید از میزان کنترل قند خون خود آگاه شوید.

• آزمایش مکرر روزانه قند خون با استفاده از دستگاه سنجش قند خون (گلوکومتر)
• انجام آزمایش هموگلوبین AIC حداقل 2 بار در سال برای تخمین مقدار متوسط و قند خون در دو تا سه ماه اخیر.

نفروپاتی دیابتی

نفروپاتی دیابتی (بیماری کلیوی ناشی از دیابت) پدیده ای مزمن و پیشرفته است که در نزدیک به 3/1 از بیماران دیابتی ایجاد می شود. دیابت یکی از مهم ترین عوامل صدمه زننده به کلیه ها و نارسایی آن ها است.

• قند بالای خون کار اضافی به کلیه ها تحمیل می کند.
• اگر گرفتاری کلیه ها زود هنگام تشخیص داده شود، قابل درمان است و از پیشرفت سریع گرفتاری، جلوگیری می شود.
• اگر گرفتاری کلیه های دیر هنگام تشخیص داده شود قابل درمان نیست و به نارسایی کلیه منجر می شود.
• اگر کلیه ها نارسا شود درمان آن دیالیز و یا پیوند کلیه است. کلیه ها ارگان های مهم و قابل توجهی است. در داخل آن ها میلیون ها رگ کوچک وجود دارد که به عنوان فیلتر و یا جداکننده عمل می کند.

همواره سلامت باشید. به شما پیشنهاد می کنیم مقاله بیماری های زانو و روش درمان آن را مطالعه کنید تا در مورد بیماری هایی که زانو را تهدید می کند اطلاعات مفیدی کسب کنید.