تغذیه در دوران دیابت بارداری چگونه است؟

در طی دوران حاملگی، ممکن است برای شما این سوال پیش بیاید که تغذیه در دوران بارداری چگونه است؟ لازم است بدانید که برای جلوگیری از افزایش و یا کاهش های قند خون، ممکن است برنامه غذایی نیاز به تغییرات داشته باشد. یکی از دلایل عمده ی آزمایش های مکرر قند خون در حاملگی و ثبت آن ها در دفترچه، اطلاع از تغییرات قند خون به دنبال مصرف غذا های مختلف است. یک برنامه غذایی صحیح باید بتواند آنچه را نیاز طبیعی بدن شما است فراهم کند و از تغییرات شدید قند خون جلوگیری کند. برای مثال می‌توانید در میان وعده‌های خود به جای شکر از پودر شیرین‌کننده‌ی ساشه‌ای کامور استفاده کنید.

یک برنامه غذایی صحیح شامل انواع گروه های مختلف تغذیه ای است. با توجه به مقاومت بیشتر به انسولین در صبح کمترین مقدار کالری باید در این وعده دریافت شود و دریافت کربوهیدرات در حدی باشد که مقدار قند بعد از غذا در وضعیت نرموگلیسمیک حفظ شود. کالری دریافتی در وعده نهار باید 30-20 درصد و در وعده شام 40-30 درصد و در نهایت تا حدود 30 درصد کالری از میان وعده تأمین شود. لازم به یادآوری است که افراد چاق و با وزن بالا نباید میان وعده دریافت کنند. بهتر است که صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب و به صورت ناشتا با دستگاه تست قند خون ، میزان قند خون خود را اندازه گیری کنید.

ورزش

ورزش یکی از فاکتور های کلیدی در درمان دیابت است. همان طور که به کنترل قند خون پیش از حاملگی نیاز است، نیاز به تناسب اندام پیش از حاملگی نیز ضروری است. انجام فعالیت های ورزشی در طی دوران حاملگی نه تنها مضر نیست بلکه از بسیاری از عوارض حاملگی مانند واریس اندام های تحتانی، گرفتگی عضلات پا، خستگی و یبوست جلوگیری می کند. به علاوه با کاهش مقاومت به انسولین به کنترل قند ناشتا و بعد از غذا نیز کمک می کند و نیاز به انسولین را هم کاهش می دهد یک فعالیت ورزشی متوسط به مدت 20 تا 30 دقیقه برای سه بار در هفته می تواند در کاهش مقاومت به انسولین در کنترل دیابت در حاملگی کمک کند. مادران دیابتی باید حتما قند خون خود را اندازه گیری کنند. اندازه گیری دقیق قند خون با دستگاه قند خون آوان در دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است. البته در صورت نبودن کنتراندیکاسیون ورزش در حاملگی مانند رتینوپاتی پرولیفریتیو.

دیابت بارداری چیست؟

اگر شما پیش از حاملگی یا بارداری سالم بوده اید و در جریان حاملگی، قندخون تان بالا برود، به دیابت حاملگی یا بارداری مبتلا شده اید. براساس معیار های جدید 17 درصد زنان حامله به دیابت حاملگی یا بارداری مبتلا می شوند. علت اصلی دیابت بارداری یا حاملگی مشخص نیست ولی بر اساس شواهد موجود تغییرات هورمونی دوران حاملگی و بارداری ممکن است دلیل آن باشد که حتما باید در این دوران از دستگاه تست قندخون استفاده کنید تا در صورت نیاز به دکتر مراجعه کنید. هورمون های ترشح شده توسط جفت مادر سبب پایدار ماندن حاملگی و بارداری می شود؛ ولی این هورمون ها اثر ضد انسولینی دارد. به اثر ضد انسولینی این هورمون ها «مقاومت به انسولین» گفته می شود. مقاومت به انسولین سبب کاهش اثر انسولین مادر و در نتیجه افزایش قند خون او می گردد. نیاز مادر حامله به انسولین در حالت عادی سه برابر شرایط غیر حاملگی است. هنگامی که بدن نتواند این سه برابر انسولین را تأمین کند؛ قند خون افزایش می یابد و دیابت حاملگی ایجاد می شود. در غیاب انسولین کافی، قند در خون انباشته می شود و بدن نمی تواند از آن استفاده کند. اگر به دیابت بارداری مبتلا شدید و پزشک برای شما انسولین تجویز کرد بهتر است برای حفظ سلامتی خود بعد از هر بار استفاده از سرنگ انسولین آن را دور بیندازید.

چگونه دیابت بارداری روی جنین تأثیر می گذارد؟

دیابت حاملگی هنگامی به وجود می آید که جنین به طور کامل شکل گرفته، اندام های آن ساخته شده و در حال رشد سریع است. بنابراین دیابت حاملگی همانند دیابت پیش از حاملگی، نمی تواند به تغییرات مادرزادی، مانند اختلالات مادرزادی قلب و یا اختلالات سیستم عصبی در جنین منجر شود. ولی عدم کنترل قند خون در زمان حاملگی، می تواند صدمات دیگری بر جنین شما وارد کند. دیابت حاملگی به افزایش قند خون مادر منجر می شود. این قند اضافی از جفت عبور می کند و به جنین می رسد به همین دلیل بهتر است وعده‌های غذایی خود را تحت کنترل داشته باشید و از محصولات رژیمی دیابت استفاده کنید. پانکراس جنین هنگامی که در معرض این قند بالا قرار گرفت، انسولین بیشتری تولید می کند و این انسولین اضافی سبب تبدیل قند اضافی خون به چربی می شود و این چربی ها در جا های گوناگون بدن جنین شما مانند کبد، محوطه ی شکم و بافت زیر جلدی ذخیره می شود و به بزرگ شدن جنین شما منجر می شود. جنین بزرگ شده در معرض صدمات زیادی است، یکی از این صدمات، صدمات زایمانی مانند صدمه به شانه ها و یا شکستگی استخوان ترقوه در زمان زایمان است. یکی از دیگر خطرات این نوزادان، افزایش ریسک افت قند خون (هیپوگلیسمی) پس از تولد است. علت این پدیده، افزایش بیش از حد انسولین توسط پانکراس است که حتی پس از تولد نیز ادامه می یابد و به هیپوگلیسمی نوزاد منجر می شود. یکی دیگر از خطرات، افزایش احتمالی اختلالات تنفسی نوزاد در روز های پس از زایمان است. همچنین شانس افزایش زردی خون در این نوزادان، نسبت به نوزادان سالم بالاتر است. از این گذشته این نوزادان در بزرگسالی، در معرض افزایش وزن، چاقی و دیابت نوع 2 هستند. اگر کودک شما در اثر قند خون به زردی نوزاد مبتلا شد می توانید با اجاره دستگاه زردی نوزاد این بیماری را بهبود بخشید.

غربالگری دیابت بارداری:

روش های مختلف برای غربالگری دیابت در حاملگی وجود دارد

روش یک یا دو مرحله ای

روش اول: تست با 50 گرم گلوکز و در صورت قند بیش از 140 میلی گرم در دسی لیتر در مرحله بعد تست تحمل 100 گرم انجام می شود و دو نمونه مثبت GDM را ثابت می کند.

روش دوم: تست با 75 گرم گلوکز و در صورت یک تست مثبت GDM ثابت می شود.

چگونه دیابت بارداری درمان می شود؟

به علت این که دیابت حاملگی یا دیابت بارداری می تواند به شما و جنین صدمه بزند، باید هر چه زودتر درمان را آغاز کنید. هدف از درمان، حفظ قند خون در محدوده ی طبیعی، همانند زنان حامله ی سالم است. درمان شامل رعایت رژیم غذایی خاص، افزایش فعالیت فیزیکی و ورزش و در صورت نیاز تزریق انسولین است. دیابت حاملگی پس از پایان حاملگی بهبودی می یابد ولی در دو سوم موارد، در حاملگی های بعدی دوباره باز می گردد. در شمار اندکی از زنان، آنچه در آغاز به نام دیابت حاملگی قلمداد شده، در واقع نخستین بروز دیابت نوع یک و یا دو است. در این گونه موارد، دیابت پس از حاملگی بهبودی نمی یابد و درمان پس از حاملگی نیز دنبال می شود. در بعضی موارد بسیار مشکل می توان قضاوت کرد که آیا آنچه در حاملگی به وجود آمده است دیابت حاملگی است و یا دیابت نوع 1 یا 2؟

بسیاری از زنان مبتلا به دیابت حاملگی، در سالهای بعد به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. به نظر می رسد ارتباطی بین ابتلا به دیابت حاملگی و دیابت نوع 2 وجود دارد. در هر دو نوع دیابت بارداری و نوع 2 مقاومت به انسولین عامل اصلی بروز دیابت است. تغییر در شیوه ی زندگی در بسیاری از موارد می تواند از بروز دیابت نوع 2 در آینده جلوگیری کند. بهتر است که به صورت روزانه تست قند خون را انجام دهید. استفاده از نوار قند خون با کیفیت سبب کاهش خطا در اندازه گیری می شود.

پیشنهاد میکنیم مقاله ترس از دیابت بارداری را مطالعه کنید و با کسب اطلاعات در این زمینه نگرانی شما رفع شود.

رژیم غذایی مناسب دیابت بارداری

بگذارید همین اول خیالتان را راحت کنیم اگر تغذیه و سبک زندگی شما تحت نظارت پزشک باشد و همواره توسط پزشک متخصص ویزیت شوید مشکلی برای جنین پیش نخواهد آمد و دوران بارداری عادی را پشت سر می‌گذارید. برای هموار تر شدن این راه بهتر است علاوه بر تهیه دستگاه تست قندخون ایزی گلوکو و اندازه‌گیری مرتب سطح قندخون چند نکته زیر را در نظر داشته و با پزشک خود مشورت‌های کافی را داشته باشید.

وعده های غذایی خود را تقسیم کنید: در دوران بارداری در کل بهتر است شما تعداد وعده های خود را افزایش بدهید تا در هر کدام مواد غذایی به صورت کم اما کافی به بدن شما برسد.

جا نینداختن وعده‌های غذایی: سعی کنید هر وعده غذایی را در جای خود و با اندازه‌های یکسان میل کنید و برنامه غذایی یکنواختی داشته باشید.

قند مصرفی کنترل شود: بهتر است در این دوران مصرف قند‌های ساده را به کمترین حد ممکن برسانید یا حتی آنها حذف کنید. پیشنهاد می‌شود برای تامین قند مورد نیاز با پزشک متخصص مشورت کنید. برای مثال می‌توانید از آبنبات لیمو بدون قند کامور به جای قند معمولی استفاده کنید.

 مصرف شیر مدیریت شود: شیر دارای لاکتوز به مقدار زیادیست و لاکتوز جزو قند‌های ساده است بنابراین برای استفاده از آن بهتر است از قبل این مورد را با پزشک در میان بگذارید.

موارد که باعث می شوند فرد درد معرض دیابت بارداری قرار بگیرد:

• فشارخون بالا
• سابقه دیابت در اقوام درجه یک
• سابقه قبلی دیابت بارداری یا مرده زایی
• سندروم تخمدان پلی کیستیک
• کلسترول بالا
• سابقه مقاومت در برابر انسولین

همواره سلامت باشید. به شما پیشنهاد می کنیم مقاله دیابت بارداری را مطالعه کنید تا درباره تاثیر گرم کردن بدن قبل از ورزش و کاهش احتمال آسیب های جسمی اطلاعات مفیدی کسب کنید.